Ograniczniki przepięć
Ogranicznik przepięć to urządzenie służące do ochrony przed przejściowymi przepięciami, zmniejszającymi częstotliwość oraz czas trwania prądu następczego. Instalacja tego elementu chroni podłączone do sieci urządzenia, na przykład podczas burzy. Przepięcie to wzrost napięcia ponad maksymalną wartość instalacji elektrycznej. Najczęściej występuje w wyniku zwarcia lub uderzenia pioruna. Przepięcia mogą prowadzić do uszkodzenia sieci oraz podłączonych do niej urządzeń. Aby zapobiec potencjalnym szkodom, stosuje się ograniczniki przepięć, nazywane także ochronnikami, odgromnikami lub warystorami.
Ochronniki przepięć
Analizując nasze ochronniki przepięć AC, warto najpierw wyjaśnić, czym jest AC. Skrót ten pochodzi od angielskiego "alternating current", co oznacza prąd przemienny. Prąd ten charakteryzuje się naprzemiennym przepływem, zmieniającym się od wartości dodatniej do ujemnej.
Ogranicznik przepięć, znany również jako ochronnik przepięciowy, przepięciówka czy odgromnik, to urządzenie stosowane w instalacjach elektrycznych. Jego głównym zadaniem jest ochrona przed przepięciami, zapewniając bezpieczeństwo instalacji oraz podłączonych do niej urządzeń.
Przepięcia w instalacji elektrycznej mogą mieć różne źródła. Najczęstsze przyczyny to wyładowania atmosferyczne, które mogą bezpośrednio uderzyć w budynek, jego linię zasilającą, instalację odgromową, elementy zewnętrzne, takie jak klimatyzacja, sterowanie bramą czy oświetlenie zewnętrzne. Przepięcia mogą również powstawać w sąsiednich obiektach, nawet do 2 kilometrów od miejsca wyładowania. Innym źródłem przepięć są przepięcia komutacyjne, wynikające z operacji łączeniowych podczas obsługi niektórych maszyn przemysłowych.
Ograniczniki przepięć
Ogranicznik przepięć odgrywa ważną rolę w aparaturze elektrycznej, chroniąc ją przed przejściowymi przepięciami. Urządzenie to, znane również jako ochronnik przepięciowy lub warystor (ang. surge arrester), zabezpiecza instalację przed skutkami uderzeń pioruna w linię napowietrzną. Przepięcia mogą również wystąpić podczas załączania lub wyłączania nieobciążonej linii napowietrznej, co może prowadzić do uszkodzeń lub zniszczeń elementów sieci i izolacji. Ogranicznik przepięć działa poprzez skrócenie czasu trwania oraz zmniejszenie wartości prądu następczego.
Ograniczniki typu 1 (dawniej określane jako ograniczniki klasy B) zabezpieczają instalację elektryczną oraz wszystkie podłączone urządzenia przed przepięciami spowodowanymi bezpośrednim uderzeniem pioruna w linię zasilającą lub instalację odgromową budynku. Ograniczniki typu „1+2” (wcześniej znane jako ograniczniki klasy B+C) są urządzeniami hybrydowymi, które chronią przed przepięciami łączeniowymi oraz atmosferycznymi, powstałymi w wyniku uderzeń pioruna w obiekty sąsiadujące z liniami napowietrznymi lub znajdujące się w większej odległości od miejsca instalacji ograniczników. W przypadku bezpośredniego uderzenia pioruna w linię niskiego napięcia, ograniczniki typu „1+2” zapewniają dodatkową ochronę.