Kolory i oznaczenia przewodów elektrycznych – Przewodnik

Elektrycy często spotykają się z wieloma różnymi kolorami i oznaczeniami przewodów elektrycznych, które pełnią różne funkcje i posiadają unikalne właściwości. W niniejszym artykule przybliżamy szczegółowo oznaczenia kolorów i liter, aby pomóc Ci lepiej zrozumieć każdy typ przewodu i jego zastosowanie w instalacjach elektrycznych.>/p>

Znaczenie kolorów przewodów elektrycznych

Każdy kolor przewodu elektrycznego oznacza inną funkcję, co jest zgodne z normami bezpieczeństwa, takimi jak PN-EN 60445. Kolory pomagają w szybkiej identyfikacji przewodów podczas pracy, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i uniknięcia pomyłek.

Przewód fazowy (L):

• Kolor: brązowy, czarny, szary
• Funkcja: przewód fazowy doprowadza napięcie do odbiornika i jest aktywną częścią obwodu
• Kolory w Instalacjach 3-fazowych: w instalacjach trójfazowych (np. przemysłowych) przewody fazowe często mają różne kolory:
  • L1: czarny
  • L2: brązowy
  • L3: szary
• Uwaga: Przewody fazowe są zawsze pod napięciem, dlatego zachowaj szczególną ostrożność.

Przewód neutralny (N):

• Kolor: niebieski
• Funkcja: przewód neutralny zamyka obwód i pozwala na przepływ prądu powrotnego z odbiornika
• Znaczenie: zapobiega ryzyku przegrzania i zniwelowania obwodu.

Przewód ochronny (PE):

• Kolor: zielono-żółty
• Funkcja: zabezpiecza instalację przed porażeniem prądem, odprowadzając prąd do ziemi w razie awarii
• Znaczenie: Przewód ochronny nie jest aktywnym elementem obwodu, ale odgrywa kluczową rolę w ochronie życia i zdrowia.

Co zrobić, gdy w przewodzie brakuje określonego koloru?

Czasami w przewodzie elektrycznym brakuje kabla z izolacją w określonym kolorze. Co powinieneś wtedy zrobić? Jeśli będzie to żyła w kolorze niebieskim, która oznacza przewód neutralny, to weź żyłę np. szarą i podepnij ją do przewodu neutralnego. Najlepiej od razu przy użyciu chociażby niebieskiej taśmy oznacz przewód po obu jego końcach, aby w przyszłości nie mieć wątpliwości co do jego charakteru.

Klasyfikacja i oznaczenia kabli elektrycznych

Oznaczenie przewodu najczęściej charakteryzuje wiele jego parametrów. Dzięki temu doświadczony elektryk od razu wie, z jakim przewodem ma do czynienia i gdzie może go zastosować. Do oznaczeń stosuje się małe i duże litery alfabetu. Najpierw podawane jest oznaczenie konstrukcji żyły:

• D – drut
• L – linka
• L…g – linka giętka

Jeśli przewód został wykonany z innego materiału niż miedź, przed oznaczeniem konstrukcji żyły może pojawić się informacja:

• A – aluminium
• F – stal

Przed powyższym oznaczeniem może się jeszcze pojawić oznaczenie powłoki przewodu – Y (powłoka polwinitowa).

Kolejna litera po konstrukcji żyły oznacza materiał, z jakiego została wykonana izolacja:

• Y – polwinit
• G – guma
• X – polietylen

Kolejna literka odnosi się do budowy przewodu:

• a – powłoka z przędzy bawełnianej
• b – izolacja wytrzymuje wysoką temperaturę
• c – materiał niepalny
• d – zwiększona grubość izolacji
• p – przewód płaski
• u – przewód uzbrojony
• n – przewód wyposażony w linkę nośną

Oznaczenie literowe pomaga także określić przeznaczenie danego przewodu:

• ak – przewód akumulatorowy
• t – wtynkowy
• w – przewód wysokiego napięcia
• jo – przewód jezdny okrągły
• jp – przewód jezdny profilowy

To najważniejsze cechy, jakie określają oznaczenia literowe. Jak to wygląda w praktyce?

Rodzaje kabli elektrycznych

• DY – to przewód miedziany, złożony z jednego drutu i posiadający izolację z polwinitu. Gdyby pojawiło się tu oznaczenie Yc zamiast Y, oznaczałoby to izolację odporną na ciepło. Tego rodzaju przewody sprawdzają się w suchych pomieszczeniach. Można układać przewody DY w rurach zarówno na tynku, jak i pod tynkiem. Za ich pomocą podłączymy urządzenia oświetleniowe, sterownicze itp.
• Przewód instalacyjny LgY – przewód miedziany wielodrutowy, giętki, posiadający izolację z polwinitu zwykłego Można go stosować w rurach instalacyjnych, w zamkniętych układach oraz do wykonania połączeń w urządzeniach elektroenergetycznych.
• Przewód instalacyjny YDY – przewód miedziany jednodrutowy, posiadający izolację z polwinitu zwykłego oraz powłokę z tego samego materiału. Taki przewód sprawdzi się zarówno w pomieszczeniach suchych, jak i wilgotnych. Można go układać na tynku i pod tynkiem.
• Przewód instalacyjny YDYp (ŻO) – miedziany przewód jednodrutowy, który posiada powłokę i izolację z poliwinitu zwykłego. To przewód płaski, który dodatkowo został wyposażony w żyłę ochronną (ŻO) w kolorze żółto-zielonym. Taki przewód można bez problemu stosować zarówno w pomieszczeniu suchym, jak i mokrym, układa się go pod i na tynku.
• Przewód instalacyjny YDYt – miedziany przewód jednodrutowy, który posiada powłokę i izolację z poliwinitu, wtynkowy. Przewód do stosowania wewnątrz pomieszczeń suchych i mokrych, na i pod tynkiem. Do mocowania tego przewodu można używać gwoździ.
• Przewód instalacyjny OMY i OMYp – miedziany przewód oponowy, mieszkaniowy w izolacji i oponie polwinitowej. Pierwszy z nich to wersja okrągła, drugi – płaska. Takie przewody można układać w domach i biurach, także w pomieszczeniach wilgotnych. Za jego pomocą można podłączać urządzenia AGD (np. pralka, chłodziarka itp.). Stosuje się go wszędzie tam, gdzie nie ma niebezpieczeństwa zetknięcia się z gorącymi elementami. Nie można go stosować na zewnątrz.
• Przewód instalacyjny OWY – znowu przewód oponowy, ale tym razem warsztatowy, miedziany, posiadający oponę i izolację z poliwinitu, okrągły. Za jego pomocą można zasilać przenośne urządzenia, również grzejne. Należy jednak uważać, aby przewód nie stykał się z gorącymi elementami.
• Przewód instalacyjny YKY i Przewód instalacyjny YAKY – obydwie wersje to kable elektroenergetyczne. Pierwszy z nich jest kablem miedzianym o powłoce i izolacji polwinitowej. Drugi różni się tym, że jest kablem aluminiowym. Tego rodzaju kable układa się bezpośrednio w ziemi, np. podpinając dom do sieci elektroenergetycznej.
• Przewód instalacyjny AsXSn – samonośny przewód elektroenergetyczny. Żyły zostały wykonane z aluminium, natomiast instalacja jest z polietylenu usieciowanego. Warto zwrócić uwagę na literkę „n”, która oznacza, że ten przewód jest odporny na działanie ognia. Tego rodzaju przewody wykorzystuje się do zasilania różnych urządzeń elektrycznych drogą napowietrzną.

Oznaczenie napięcia znamionowego

Oprócz wyżej wymienionych symboli, na przewodach stosuje się także oznaczenie napięcia znamionowego. Informuje ono, jaki maksymalny poziom napięcia dany przewód jest w stanie wytrzymać. Podawana jest tam wartość skutecznego napięcia między żyłą przewodu a jego żyłą ochronną (U0) i wartość skutecznego napięcia między dwoma żyłami fazowymi przewodu (U). Przyjmuje to następujący schemat: U0/U (np. 100/100 V). W rezultacie symbolom wymienionym wyżej i dotyczących budowy przewodu towarzyszą także oznaczenia na temat napięcia znamionowego.

Oznaczenie przewodów wg norm zharmonizowanych

Obecnie stosowane są również nowe oznaczenia przewodów według norm zharmonizowanych, co wynika z dyrektywy LVD 73/23 EEC Unii Europejskiej. Obejmuje ona przewody i kable o napięciu znamionowym od 50 do 1000 V (prąd przemienny) i od 75 do 1500 V (prąd stały):

• 01 – 100/100V ≤ Uo/U 300/300V
• 03 – 300/300V
• 05 – 300/500V
• 07 – 450/750V

Poniżej przedstawiamy unijne odpowiedniki polskich oznaczeń najbardziej popularnych przewodów:

Polskie oznaczenia	Oznaczenia według dyrektywy LVD 73/23 EEC UE
DY 300/500V	H05 V-U
DY 450/750V	H07 V-U
LgY 300/500V	H05 V-K
LgY 450/750V	H07 V-K
OMY 300/300V	H03 VV-F
OMYp 300/300V	H03 VVH2-F
OWY 300/500V	H05 VV-F
OWYp 300/500V	H05 VVH2-F
OW 300/500V	H05 RR-F
OPd 450/750V	H07 RN-F
SMYp 300/300V	H03 VH-H
YDYżo 300/500V	NYM-J
YDY 300/500	NYM-O
YKYżo 0,6/1kV	NYY-J
YKY 0,6/1kV	NYY-O
YAKY 0,6/1kV	NAYY-O
YAKYżo 0,6/1kV	NAYY-J
AsXSn 0,6/1kV	NFA2X

Zrozumienie kolorów i oznaczeń przewodów elektrycznych to kluczowy krok w rozwoju każdego początkującego elektryka. Wiedza na temat ich funkcji i właściwości pozwala na wykonywanie bezpiecznych i zgodnych z normami instalacji elektrycznych. Zapamiętaj powyższe wskazówki i zaufaj oznaczeniom, które służą jako przewodnik w Twojej codziennej pracy.